วิชาภาษาไทย กำหนดคะแนนเต็ม 20 คะแนน
ให้ทดสอบความรู้และความสามารถในการใช้ภาษา โดยการให้สรุปความและหรือตีความจากข้อความสั้น ๆ หรือบทความ และให้พิจารณาเลือกใช้ภาษาในรูปแบบต่าง ๆ จากคำ หรือกลุ่มคำประโยคหรือข้อความสั้น ๆ หรือให้ทดสอบโดยการอย่างอื่นที่เหมาะสมกับการทดสอบความรู้ความสามารถดังกล่าว
อุปมาอุปไมย หมายถึง การเปรียบเทียบกัน. ประกอบด้วยคำว่า อุปมา กับ อุปไมย. อุปมา ถ้าเป็นกริยา หมายถึง เปรียบเทียบ เช่น ในเรื่องสามก๊กสำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) มีข้อความว่า “อันธรรมดาพี่น้องกันนั้นอุปมาเหมือนหนึ่งแขนซ้ายแขนขวา เหตุใดท่านจะมาคิดใจเบาตัดแขนซ้ายขวาเสียนั้นไม่ควร”
อุปมา ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง สิ่งหรือข้อความที่ยกมาเปรียบ เช่น วรรณคดีเรื่องระเด่นลันไดที่ว่า “สูงระหงทรงเพรียวเรียวลูด งามละม้ายคล้ายอูฐกะหลาป๋า” อูฐกะหลาป๋าเป็นอุปมาหรือเป็นข้อความที่ยกมาเปรียบรูปร่างของนางประแดะ
อุปไมย หมายถึง สิ่งหรือข้อความที่ยกมาเพื่อเปรียบเทียบกับสิ่งที่เด่นชัดกว่าเพื่อให้เข้าใจแจ่มแจ้ง
ข้อสอบราชการท้องถิ่น เรื่องอุปมาอุปไมย วิชาภาษไทย
1.ปิ่นโต : กล้วย : ….?…. : …?…
ก. ชัน,ใบ
ข. เถา,เครือ
ค. กล่อง.หวี
ง. อัน,ลูก
2.ไก่ : ไข้หวัดนก ….?…. : …?…
ก. คน : อุบัติเหตุ
ข. ตะปู : บาดทะยัก
ค. ยุง : ไข้เลือดออก
ง. ออกกำลัง : ป่วย
3.เข็ม : จักร: ผ้า :….?….
ก. สน
ข. ด้าย
ค. แทง
ง. เชือก
4.ค้อน : ….? , เลื่อย : ไม้
ก. กบ
ข. สิ่ว
ค. ตะปู
ง. ขวาน
5.ตา : ความงาม , ….? : ความหอม
ก. หู
ข. สน
ค. กลิ่น
ง. จมูก
6.ความอร่อย : ปาก , ….? : หู
ก. ความสุข
ข. ความหอม
ค. ความงาม
ง. ความไพเราะ
7.สำลี : นุ่น ….?…. : …?…
ก. ผ้า : แอลกอฮอล์
ข. แข็ง : หิน
ค. ทราย:ปุ่น
ง. เต้าหู้:นิ่ม
8.คณิต : ศิลปะ ….?…. : …?…
ก. คำนวน : จินตนาการ
ข. ยาก : ง่าย
ค. ถูก:ผิด
ง. ดำ ขาว
9.ห่อหมก : กะทิ : เค้ก : …?
ก. ขนม
ข. ครีม
ค. เนย
ง. คุกกี้
10.พัง : พลาย : ….?…. : …?…
ก. กวาง: สมัน
ข. โยคี:ฤๅษี
ค. แจ้ :โต้ง
ง. สามี ภรรยา
11.น้ำเชื่อม:น้ำเกลือ ….?…. : …?…
ก. น้ำมันดีเซล: แอลกอฮอล์
ข. น้ำผึ้ง:น้ำแข็ง
ค. น้ำกะทิ น้ำปลา
ง. น้ำกลั่น: น้ำฝน
12.ถุงยังชีพ:ยา ….?…. : …?…
ก. กล่อง: กระดาษ
ข. ถุงนอน:ไฟฉาย
ค. แฟ้ม:เอกสาร
ง. เสื้อผ้า: อาหาร
13. ปล่อย รวบ! ….?…. : …?…
ก. ท้าย: ปลาย
ข. ล้ม:สะดุด
ค. นึง:ขยับ
ง. แบกะ หาม
14.ลูกน้ำยุง….?…. : …?…
ก. ผีเสื้อ: แมลง
ข. กบ:ลูกอ๊อด
ค. โม่ง:มอด
ง. ลูกเจี๊ยบ: ไก่
15. ยาง:เหนียว ….?…. : …?…
ก. พืช: เปลือก
ข. รถยนตร์: ต้นไม้
ค. แก้ว:ใส
ง. นักกีฬา: แข็งแรง
16. เต้าเจี้ยว : ถั่วเหลือง….?…. : …?…
ก. ไวน์: องุ่น
ข. อ้อย:น้ำตาล
ค. มะพร้าว:น้ำมัน
ง. น้ำปลา : ชูรส
17.ช้อน : ส้อม ….?…. : …?…
ก. มีด : ตะหลิว
ข. หนังสือ : บรรทัด
ค. สำลี : มะลิ
ง. แจกัน : แก้วน้ำ
18.ทองคำ : พระจันทร์ ….?…. : …?…
ก. โลก : ทองแดง
ข. โลหะ : อโลหะ
ค. โต๊ะ : เก้าอี้
ง. สำลี : มะลิ
19.น้ำมันเชื้อเพลิง : เบนซิน ….?…. : …?…
ก. พาหนะ : เครื่องบน
ข. ก๊าซธรรมชาติ : ถ่านหิน
ค. โปรตีน : วิตามิน
ง. นำ : น้ำแข็ง
20.ใบพัด:เฮลิคอปเตอร์ ….?…. : …?…
ก. แรด : นอ
ข. ช้าง : งวง
ค. เรือ : หางเสือ
ง. โซ่ : จักรยาน
21.ซิการ์ : บุหรี่ ….?…. : …?…
ก. ธูป : เทียน
ข. ไม้ขีดไฟ : ถ่าน
ค. ฉัตร : ร่ม
ง. เรือ : หางเสือ
22.ฟ้า : เหลือง ….?…. : …?…
ก. อาทิตย์ : จันทร์
ข. อังคาร : พฤหัสบดี
ค. พุธ : เสาร์
ง. ศุกร์ : จันทร์
23.วุฒิสมาชิก : กฎหมาย….?…. : …?…
ก. บริษัท : ผู้จัดการ
ข. ปลา : น้ำ
ค. ผู้ร้าย:ตำรวจ
ง. ทหาร : ปฏิวัติ
24.คน : ควาย …?…. : …?…
ก. ผง :ม้า
ข. จาน : ช้าง
ค. ลิง : เรือ
ง. ระฆัง : งู
25.ยูงทอง : ธรรมศาสตร์ …?…. : …?…
ก. ดอกคูณ : ศิลปากร
ข. ศรีตรัง : เกษตรศาสตร์
ค. ตะแบก : เชียงใหม่
ง. จามจุรี : จุฬาลงกรณ์
26.การโฆษณา : การซื้อ …?…. : …?…
ก. การเลือกตั้ง : การหาเสียง
ข. การป้องกัน : การเอาชนะ
ค. ความเชื่อมั่น : ทัศนคติ
27.กวาง : ควาย …?…. : …?…
ก. สุนัข : เสือ
ข. สิงโต : แมว
ค. ไก่ : เปิด
ง. แรด : หมี
28. พู่กัน : จิตรกร …?…. : …?…
ก. ปาก : ครู
ค. เข็มทิศ : นักเดินเรือ
ข. นกหวีด : กรรมการมวย
ง. มีด : พรานป่า
29.เบรก : รถยนต์ …?…. : …?…
ก. โช้คอัพ : คาบิวเรเตอร์
ข. สติ : คน
ค. จอกก : มานา
ง. นักคิด : นักประดิษฐ์
30.ช่างตัดผม : กรรไกร …?…. : …?…
ก. โฆษก : วิทยุ
ข. ช่างตัดเสื้อ : ผ้า
ค. จราจร : นกหวีด
ง. เภสัชกร : ยา
31.อุบลราชธานี : แม่ฮ่องสอน …?…. : …?…
ก. เชียงใหม่ : สงขลา
ข. นราธิวาส : ตรัง
ค. ขอนแก่น : พะเยา
ง. กาญจนบุรี : กรุงเทพ
32.หัถตกรรม : จักรสาน เกษตรกรรม : …?…
ก. ชาวนา
ข. พช
ค. ส่งออก
ง. เพาะปลูก
33.อากาศ : เครื่องบิน ….?…. : …?…
ก. อุกกาบาต : อวกาศ
ข. แผ่นดิน : ไส้เดือน
ค. ปากน้ำ : สันดอน
ง. มหาสมุทร :เรือดำน้ำ
34.มวย : ยก ….?…. : …?…
ก. ฟุตบอล : ทดเวลา
ข. ปิงปอง : ครึ่งเวลา
ค. ต้นไม้ : ครึ่งเวลา
ง. แบดมินตัน : ยก
35.แกรนิต : หิน ….?…. : …?…
ก. ปลาดุก : น้ำจืด
ข. ผงชูรส : เกลือแร่
ค. แคลเซียม : ธาตุ
ง. เรือ : : นาทะเล
36.สมุย : อังกฤษ ….?…. : …?…
ก. สีชัง : จีน
ข. ตะรุเตา : ญี่ปุ่น
ค. ภูเก็ต : ฝรั่งเศส
ง. เกาะช้าง : เยอรมัน